ክፍል አንድ

1. የመልክዓ– ምድር ሁኔታ

በዚህ ክፍል የዞኑን ገፀ-ምድር ሁኔታ የሚያመለክቱ የተለያዩ መረጃዎች ተዘርዝረዋል የዞኑ የመሬት አቀማመጥ ፣ አስተዳደሪዊ ክፍፍል መልክዓ-ምድር አወቃቀር ወንዞች ፣ ተራሮች ፣ የአየር ንብረት ክፍፍሎች ተካተዋል ፡፡

1.1. የመሬት አቀማመጥና አስተዳደራዊ ክፍፍል

የሰሜን ሸዋ ዞን በአማራ ብሄራዊ ክልል ከሚገኙት 14 ዞኖች መካከል አንዱ ሲሆን የ 15795.9 ካሬ ኪ/ሜትር የቆዳ ስፋት ይዟል፡፡ ከክልሉ የቆዳ ስፋትም የ10.16% ድርሻ አለው፡፡ የዞኑ አቀማመጥም በቀጥታ አቅጣጫ ሰሜን ላቲቲውድ በ8.38-10.42⁰ እና ምስራቅ ሎንግቲዩድ ከ38.4- 40.3⁰ላይ የሚገኝ ሲሆን በተነፃፃሪ አቅጣጫ ደግሞ በደቡብ እና ምዕራብ ከኦሮሚያ ክልል ፣ በሰሜን ከደቡብ ወሎ ፣ በሰሜን ምስራቅ ኦሮሚያ ልዩ ዞን ፣ በምስራቅ ከአፋር ክልል ይዋሰናል፡፡

ስዕል 1 የሰሜን ሸዋ ዞን የመሬት አቀማመጥ እና አስተዳደራዊ ክፍፍል ካርታ

የሰሜን ሸዋ ዞን አስተዳደራዊ ክፍፍልን በተመለከተ በ22 የወረዳዎች እና 9 ከተማ አስተዳደሮች እንዲሁም 371 የገጠር 52 የከተማ በድምሩ 423 ቀበሌዎች ይገኛሉ፡፡ አስተዳደራዊ ክፍፍሉ መሠረት ያደረገው ተፈጥሮአዊ ፣ ማህበራዊ ፖለቲካዊ ሁኔታዎችን ሲሆን (ከእነዚህም ዋናዎቹ የቆዳ ስፋትና ርቀት ናቸው) ለህዝቡ ቀልጣፋ ፣ ፍትሃዊና ተደራሽ አገልግሎቶችን ለመስጠት የክልሉ መንግስት እንደ አስፈላጊነቱ የአስተዳደር ክፍፍልን በተለይ በወረዳና በቀበሌ ደረጃ በየጊዜው ሲሻሻል ቆይቷል ወደፊትም ሊሻሻል ይችላል፡፡

ሰንጠረዥ 1የወረዳዎች የቀበሌ ብዛት በገጠርና በከተማ

ተ.ቁ	ወረዳ	የቀበሌ ብዛት
ተ.ቁ	ወረዳ	የገጠር የቀበሌ	የከተማ የቀበሌ	ድምር
1	መርሐ ቤቴ	23	1	24
2	ዓለም ከተማ አስተዳደር	0	3	3
3	አንጎለላ ጠራ	16	1	17
4	አንኮበር	19	4	23
5	አንፆኪያ ገምዛ	11	1	12
6	አሣግርት	14	1	15
7	ኢፍራታና ግድም	24	3	27
8	አጣዬ ከተማ አስተዳደር	0	3	3
9	በረኸት	9	1	10
10	ባሶና ወራና	21	0	21
11	እንሣሮ	13	1	14
12	ግሼ ራቤል	11	1	12
13	ሀገረ ማርያምና ከሠም	19	1	20
14	ቡልጋ ከተማ አሰተዳደር	0	1	1
15	ቀወት	18	2	20
16	ሸዋ ሮቢት ከተማ አስተዳደ.	4	5	9
17	መንዝ ጌራ ምድር	20	0	20
18	መሀል ሜዳ ከተማ አስተዳደር	0	4	4
19	መንዝ ቀያ	12	1	13
20	መንዝ ላሎ ምድር	7	1	8
21	መንዝ ማማ ምድር	19	0	19
22	ሞላሌ ከተማ አስተዳደር	0	1	1
23	ሚዳ ወረሞ	20	3	23
24	ምንጃርና ሸንኮራ	26	1	27
25	አረርቲ ከተማ አስተዳደር	1	2	3
26	ሞጃና ወደራ	13	3	16
27	ሞረትና ጅሩ	19	1	20
28	እንዋሬ ከተማ አስተዳደር	0	1	1
29	ሲያደበርና ዋዩ	13	1	14
30	ጣርማ በር	18	1	19
31	ደብረ ሲና ከተማ አስተዳደር	1	3	4
ድምር		371	52	423

ሰንጠረዥ 2 የወረዳዎች የቆዳ ስፋት እና የወረዳው ዋና ከተማ ከክልል እና ከዞን ማዕከል ያለው ርቀት

የዞንና የወረዳ ስም	የወረዳው ዋና ከተማ	የወረዳው የቆዳ ስፋት		የወረዳው ዋና ከተማ
		የወረዳው የቆዳ ስፋት		የወረዳው ዋና ከተማ
		በካሬ ኪ.ሜ	በሄክታር	ከዞን ያለው ርቀት በኪ.ሜ	ከባ/ዳር ያለው ርቀት በኪ.ሜ
ሰሜን ሸዋ	ደብረ ብርሀን	15795.9	1579590.84
መርሐ ቤቴ	ዓለም ከተማ	917.87	91787.26	142	598
ዓለም ከተማ አስተዳደር	›lM kt¥	50.76	5076.81	142	598
አንጎለላ ጠራ	ጫጫ	673.4	67340.80	20	673
አንኮበር	ጎራቤል	730.94	73093.80	42	735
አንፆኪያ ገምዛ	መኮይ	375	37500.50	220	783
አሣግርት	ጊናግር	509.63	50963.30	75	768
ኢፍራታና ግድም	አጣዬ	464.18	46418.23	139	832
አጣዬ ከተማ አስተዳደር	xÈü	36.89	3688.94	139	725
በረኸት	መተህብላ	812.68	81267.57	164	773
ባሶና ወራና	ደብረ ብርሀን	828.31	82830.51	0.0	695
እንሣሮ	ለሚ	435.82	43581.90	83	534
ግሼ ራቤል	ራቤል	675.85	67585.07	262	737
ሀገረ ማርያምና ከሠም	ሾላ ገበያ	655.87	65586.83	80	685
ቡልጋ ከተማ አሰተዳደር	ቡልጋ	71.58	7158.41	63	632
ቀወት	ሸዋ ሮቢት	625.76	62576.13	95	790
ሸዋ ሮቢት ከተማ አስተዳደ.	¹ê ébþT	146.32	14631.72	95	790
መንዝ ጌራ ምድር	መሀል ሜዳ	1072.72	107271.54	157	854
መሀል ሜዳ ከተማ አስተዳደር	mhL »Ä	31.89	3189.43	157	854
መንዝ ቀያ	ዘመሮ	587.61	58761.43	189	750
መንዝ ላሎ ምድር	ወገሬ	363.82	36381.88	145	830
መንዝ ማማ ምድር	ሞላሌ	637.68	63768.44	124	809
ሞላሌ ከተማ አስተዳደር	ሞላሌ	28.71	2871.30	124	809
ሚዳ ወረሞ	መራኛ	850.71	85071.44	191	639
ምንጃርና ሸንኮራ	አረርቲ	1,688.28	168828.27	172	700
አረርቲ ከተማ አስተዳደር	አረርቲ	56.23	5623.23	172	700
ሞጃና ወደራ	ሠላ ደንጋይ	625.29	62528.94	72	757
ሞረትና ጅሩ	እንዋሬ	681.78	68178.13	65	567
እንዋሬ ከተማ አስተዳደር	እንዋሬ	24.38	2437.52	65	567
ሲያደበርና ዋዩ	ደነባ	508.42	50841.97	47	554
ጣርማ በር	ደብረ ሲና	590.42	59041.74	60	745
ደብረ ሲና ከተማ አስተዳደር	ደብረ ሲና	37.08	3707.80	60	745

ምንጭ፡-የወረዳዎች ልማት ዕ/ክ/ግ/ ቡድን

በዞኑ ከሚገኙ ወረዳዎች ከተማ አስተዳደሮች መካከል የምንጃርና ሸንኮራ ወረዳ በ1,688.28 ካ/ኪ/ሜትር በመሸፈን ከፍተኛውን የቆዳ ስፋት የያዘ ሲሆን ከዞኑ ጠቅላላ የቆዳ ስፋት10.6 በመቶ ድርሻ ያለው ሲሆን እነዋሪ ከተማ አስተዳደር 24.38 ካ/ኪ/ሜትር በመሸፈን ዝቅተኛውን የቆዳ ስፋት ይዟል፡፡በዚህም እነዋሪ ከተማ አስተዳደር ከዞኑ ጠቅላላ የቆዳ ስፋት 0.15በመቶ ድርሻ አለው፡፡

1.2 መልክዓ –ምድራዊ አወቃቀር

የመሬት ቅርፅና ገፅታ በረጅም ጊዜ ሂደት የተከሰቱ የልዩ ልዩ ተለዋዋጭ ሁኔታዎች ውጤት ነው ፡፡ ከእነዚህም መካከል የከርሰ-ምርድ ንቅናቄ ፣ የአየር ፀባይ ፣ የመሬት መሸርሸርና የመሬትስበት ይገኙበታል፡፡በዞኑ የአሁኑን የመሬት-ገፅ በአብዛኛው የከርሰ-ምድር ንቅናቄ ፣ ለረጅም ጊዜ የዘለቀ የመሬት መሰንጠቅና የእሣተ-ገሞራ ውጤት ናቸው፡፡ በመሆኑም የዞኑ የመሬት ገፅታ የተለያየና ወጣ ገባ ፣ ሸለቆ ፣ ተራራ እና ሜዳማነት የሚታይበት ነው፡፡ እንዲሁም በደን የተሸፈኑና የተራቆቱ መልክዓ-ምድሮች ይገኙበታል ፡፡

የዞኑ ህዝብ በአብዛኛው የሠፈረው ወይናደጋ እና በደጋማው አካባቢ ሲሆን በትናንሽና በተበጣጠሰ የእርሻ መሬቶች በሚገኝ የግብርና ምርት ከእጅ ወደ አፍ በሆነ የኑሮ ደረጃ የሚገኝ ነው ፡፡ በዞኑ የሚገኘው ቆላማ አካባቢ በሀገራችን የማህበራዊ አገልግሎቶች እና የመሰረተ ልማት አቅርቦቶች ባልተስፋፋበት ወቅት የውሃ እጥረት እና የጤና ቀውስ በሚያስከትሉ ተባዮች /በዋነኛነት የወባ ትንኝ /አከባቢው ተጋላጭ ከመሆኑ የተነሳ በአንፃራዊነት ብዙ ህዝብ አልሠፈርበትም ማለት ይቻላል፡፡

1.2.1 የሥነ-ምህዳር አወቃቀር

በአጠቃላይ ዞኑ በአራት ዋና ዋና የመሬት አወቃቀር ምድብ የሚከፈል ሲሆን እነዚህም ውርጭ /ቁር/ ፣ ደጋ ፣ ወይና ደጋ እና ቆላ ናቸው፡፡

ደጋ፡- ይህ አካባቢ ከባህር ወለል በላይ ከ2500 እስከ 3500 ሜትር ከፍታ የሚገኙና በቀዝቃዛ የአየር ፀባይ ፣ ከፍተኛ የዝናብ መጠን ፣ በአንጻራዊነት ባለው የደን ሽፋን መጠን የሚታወቅ ቢሆንም በአሁኑ ጊዜ ባለው የእርሻ መሬት ፍላጎት ደንና ቁጥቋጦው በመመንጠር ላይ ይገኛል ፡፡ከዞኑ አጠቃላይ የቆዳ ስፋት 32.02%ያህል በዚህ ከፍታ ውስጥ ይገኛል፡፡

ወይናደጋ፡- በአማካይ ከባህር ወለል በላይ ከ1500 እስከ 2500 ሜትር ከፍታ ያለውን ስፍራ የሚሽፍን ሲሆን ከዞኑ አጠቃላይ የቆዳ ስፋት ከፍተኛው ወይም 45.58 በመቶ ድርሻ ይይዛል ፡፡የመሬቱ አቀማመጥ ብዙም ወጣገባነት የሌለው በመሆኑ ለእርሻ እና ለእንስሳት እርባታ አመቺ ያደርገዋል ፡፡መካከለኛ ሙቀትና በቂ ዝናብ የወይና ደጋ መገለጫ ባህርያት ናቸው ፡፡

ቆላ ፡- ከባህር ወለል በላይ ከ500 እስከ 1500 ሜትር ያለው ከፍታ መጠሪያ ሲሆን ከዞኑ 21.95 በመቶ የሚሆነው በዚህ ምድብ ይካተታል ፡፡ነው፡፡ የመሬቱ አቀማመጥ በአብዛኛው ሸለቋማ እና ዝቅተኛ ሲሆን በምስራቅ በኩል ዞኑን ከአፉር ክልል እና በደቡብ እና ደቡብ ምስራቅ አቅጣጫ ከኦሮሚያ ክልል በሚለየው ወሰን በኩል ያለው ሜዳማ ሲሆን በዝናብ ዕጥረት እና ከፍተኛ ሙቀት የሚታወቅ ነው፡፡

ውርጭ/ቁር/፡- በአማካይ ከባህር ወለል በላይ ከ3200 እና በላይ ሜትር ከፍታ ያለውን ስፍራ የሚሽፍን ሲሆን ከዞኑ አጠቃላይ የቆዳ ስፋት ዝቅተኛው ወይም 0.46 በመቶ ድርሻ ይይዛል፡፡የመሬቱ አቀማመጡ በዞኑ በሚገኙ ከፍተኛ ተራራዎች አካባቢ በተለይም በመንዝ እና ግሼ በባሶና ወራና አንኮበር እና አሣግርት ወረዳዎች የሚገኝ ሲሆን አካባቢው ከፍተኛ ቅዝቃዜ እና ከፍተኛ የዝናብ መጠን የሚታወቅ ነው፡፡

ስዕል 2 የሥነ-ምህዳር አወቃቀር ካርታ

1.2.2 የመሬት ተዳፋትነት

የመሬት ተዳፋትነት ለእርሻ ሥራ &ለመሠረተ-ልማት እና ማህበራዊ አገልግሎት የመሳሰሉትን ለማስፋፋት ወሣኝ ሚና ይጫወታል፡፡የሰሜን ሸዋ ዞን የመሬት አቀማመጥ በጣም ተዳፋታማ በመሆኑ የተጠቀሱትን አገልግሎቶች ለማሟላት አሉታዊ ተፅዕኖ አሳድሯል፡፡ የዞኑ የመሬት ተዳፋትነት መረጃ እንደሚከተለው ቀርቧል፡፡

ሰንጠረዥ 3 የዞኑ የመሬት ተዳፋትነት

ተ.ቁ	የተዳፋትነት	በመቶኛ
1	0—2	3.33
2	2—8	29.29
3	8—16	28.77
4	16—32	32.76
5	>32	11.9

ስዕል 3 የዞኑ የመሬት ተዳፋትነት ካርታ

1.3 በዞኑ የሚገኙ ወንዞች

በሰሜን ሸዋ ዞን በርካታ ዋና ዋና ወንዞች ይገኛሉ፡፡ እነዚህም ወንዞች በዋናነት በአባይና በአዋሽ ወንዝ ተፋሰስ ሥር የሚመደቡ ሲሆን ከሚሰጡት ኢኮኖሚያዊ ጥቅም አንፃር አብዛኞቹ ለሃይድሮ ኤሌክትሪክ ኃይል ማመንጫነት እና ለመስኖ ልማት መዋል የሚችሉ መሆናቸውን መረጃዎች ያመለክታሉ፡፡ ስለሆነም የእያንዳንዳቸውን ወንዞች ዝርዝር ጠቀሜታቸውን በሚመለከት የዘርፉ ባለሙያዎችና ባለሀብቶች ሰፊ ጥናት እንዲያደርጉበት እና በዘርፉ እንዲሰማሩ ሁኔታው ይጋብዛል፡፡ ይሁን እንጂ እነዚህ ወንዞች በዞኑ ጎልቶ ለሚታየው የአፈር መሸርሸር የራሳቸውን ድርሻ እንዳላቸው ግልፅ ነው፡፡

ሰንጠረዥ 4 በዞን የሚገኙ ዋና ዋና ወንዞች፣ ግምታዊ ርዝመታቸውና ተፋሰሶቻቸው

ተ.ቁ	ወረዳ/ወንዝ	ተፋሰስ	ግምታዊ ርዝመት በኪሎ ሜትር
ባሶና ወራና
1	ጉናጉኒት	ጥቁር አባይ	N.A
2	ለገዳ	»	»
3	ወርቄ	»	»
4	ፍልቁ ወንዝ	»	»
5	ሙሽ ወንዝ	»	»
6	በሬሣ	»	80
7	አንጓ መስክ	»	N.A
አንጎለላናጠራ
1	ጫጫ	ጥቁር አባይ	75
አንኮበር
2	መልካጀብዱ	አዋሽ	N.A
3	አይራራ	»	»
4	ጭብጤ	»	»
5	ድንኪ	»	»
6	ጨውበሌ	»	»
ሀገረማርያም
1	ከሰም	አዋሽ	110
በረኸት
1	ከሰም	አዋሽ	110
2	ቆሬ	»	N.A
ኢፍራታናግድም
1	ጀወሃ	አዋሽ	N.A
2	ናዛሮ	»	»
3	አዘራ	»	»
4	ጃራ	»	»
አንፆኪያ ገምዛ
1	ጉዳበር	አዋሽ	N.A
2	ዳሪጋ	»	»
መንዝ ጌራ
1	ቀጭኔ	ጥቁር አባይ	N.A
2	ሻይ	»	»
3	ገደምቦ	»	»
ግሼ
1	ቀጭኔ	ጥቁር አባይ	N.A
መርሀቤቴ
1	ጀማ	ጥቁር አባይ	110
2	ወንጭት	»	135
ቀወት
1	ጉንፋታ	አዋሽ	N.A
2	ሰውር	»	»
3	ሮቢ	»	»
4	ጀወሃ	»	»
መ/ማማ
1	ሞፈር ውሃ	ጥቁር አባይ	43
ሞረትናጅሩ
1	ጀማ	ጥቁር አባይ	N.A
ምንጃርሸንኮራ
1	ሸንኮራ	አዋሽ	N.A
2	ከሰም	»	75
ሚዳወረሞ
1	ጃራ	ጥቁር አባይ	N.A
2	ወንጭት	»	135
3	በቶ	»	N.A
ሲያደብርናዋዩ
1	ሮቢ	ጥቁር አባይ	N.A
ጣርማበር
1	አዋዲ	አዋሽ	N.A
ሞጃናወደራ
1	ከስካሽ	ጥቁር አባይ	N.A
2	አይሰራውም	»	»
አሣግርት
1	መንጥር	አዋሽ	N.A
2	አምቱ	»	»
3	ቆሬ	»	»
መንዝቀያ
1	ወንጭት	ጥቁር አባይ	135
2	ጀማ	»	110
3	ሻይ	»	»
መንዝላሎ
1	አዳባይ	ጥቁር አባይ	N.A
2	አፍቃራ	»	»
እንሣሮ
1	ጀማ	ጥቁር አባይ	110
2	ዜጋወደም	»	N.A
3	ሮቢ	»	»
ደ/ብርሃን
1	በሬሣ	ጥቁር አባይ	80
ሸዋሮቢት
1	ሮቢ	አዋሽ	N.A
2	ቆቦ	»	»
አጣዬ ከተማ አስተዳደር
1	ናዛሮ	አዋሽ	N.A

ምንጭ፡-የወረዳ ልማት ዕቅድ ክ/ግ/ ቡድን

1.4 በዞን የሚገኙ ተራሮች

በሰሜን ሸዋ ዞን የበርካታ ተራሮች ይገኛሉ፡፡ በዞኑ የሚገኙት ተራሮችም በጣም ከፍተኛ ቅዝቃዜ /ውርጭ/ ፣ በአንፃራዊነት ከፍተኛ የዝናብ መጠን እና ከፍተኛ የንፋስ ኃይል እንዲሁም የብርቅዬ አራዊት መነኸሪያ መሆናቸው የነዚህ አካባቢዎች የተለዩ ባህርያት ናቸው፡፡ ስለሆነም ተራሮቹ ከሚሰጡት የኢኮኖሚ ጥቅም አንፃር ለቱሪዝም እና ለንፋስ ኃይል ማመኝጫነት መዋል የሚችሉ ናቸው

ሰንጠረዥ 5 በዞኑ የሚገኙ ዋና ዋና ተራሮች እና ከፍታቸው በወረዳ

ተ.ቁ	የተራራው ስም	ከፍታው በሜትር	የሚገኝባቸው ወረዳዎች
1	አቤላም	N.A	ባሶና ወራና
2	ቀራማርያም	N.A	»
3	ጎሽ ሜዳ	N.A	»
4	ገማሣ ገደል	N.A	»
5	እመምረት	N.A	አንኮበር
6	ቁንዲ	3000	»
7	ችሳኝ	N.A	ሀገረማርያም
8	የቁር	N.A	»
9	ጓሣ	3400	መንዝ ጌራ
10	ፍየል ግምባር	3000	ግሼ
11	ጭራገብርኤል	3159	»
12	አቡየሜዳ	4000	»
13	ገራውጊያ	3450	»
14	ጉበኛ	3388	»
15	ገለምቲት	3234	»
16	መገዘዝ	3596	አሣግርት
17	ጣርማበር	N.A	ሞጃናወደራ
18	ራሣ ጉባ	3200	ቀወት
19	ጋራድንቁ	N.A	ደ/ብርሃን ከተማ አስተዳደር

ምንጭ፡-የወረዳ ልማት ዕቅድ ክ/ግ/ ቡድን

N.A መረጃ አልተገኘም

N.A Data is not available

1.5 የተፈጥሮ እፅዋት

የተመሣሣይ ዕፅዋት ስርጭትን ፣ የዝናብ መጠንን ፣ የአፈር ለምነትንና ለማዳን የሚፈጅባቸውን የጊዜ ርዝመት መሠረት በማድረግ በዞኑ የሚገኙት የተፈጥሮ ዕፅዋት በሚከተሉት ቀጠናዎች ተከፍለዋል ፡፡ይህ የቀጠና ክፍፍል ፖሊሲ አምጭዎች የተለያዩ የእርሻና የአካባቢ ጥበቃ እንቅስቃሴዎች እንዲነድፉ ይረዳል፡፡

ኮኒፈረስ ደን /coniferous forest/ በዞኑ ካለው የደን ሃብት ከፍተኛ ድርሻ /91.22%/ ያለው ሲሆን በሁለቱም ማለትም በከፍተኛና ዝቅተኛ ቦታዎች ጁኒፕረስ /Juniperous/ በዝቅተኛ ቦታዎች ደግሞ ፓዳካርፐስ /podicarpus/ በመባል የሚታወቁት የዕፅዋት ዝርያዎች የመሬት ገፅታው መገለጫ ባህሪያት ናቸው፡፡ አማካይ ዓመታዊ የዝናብ መጠን ከ200 እስከ 1300 ሚሊ ሜትር ሲሆን የማብቂያ/ማደጊያ ወቅትም ከ1 እስከ 12 ወራት ይደርሳል፡፡መጠነኛ እርሻ በሚካሄድባቸው አካባቢዎች የአፈር ለምነት ከፍተኛ ሲሆን መጠነ ሰፊ እርሻ በሚካሄድባቸው አካባቢዎች የአፈር ለምነት ዝቅተኛ ነው፡፡ይህ ቀጣና እንደ ቀንድ ከብቶች ፣ በጐችና ፍየሎች ያሉትን እንሰሳት ለማርባትና ለደን ልማት በዋነኛነት አመቺ ነው፡፡

ደን ለበስ ሳቫና /Woodland savannah/:- ይህ ቀጣና በጁኒፐርስ ግራር /Juniperous Acacia/ እና በክረምት ወራት ቅጠላቸውን በሚያራግፉ ዛፎች /Deciduous Woodland/ በሣር በተሸፈነ ቁጥቋጧማ ዕጽዋት /Grassland and Shrub Vegetation/ገጽታው ይታወቃል፡፡ አማካይ ዓመታዊ የዝናብ መጠን ከ200 እስከ 1400ሚሊ ሜትር ሲደርስ የዕፅዋት መብቀያ /ማደጊያ ወቅት እስከ 10 ወራት ይሆናል፡፡አካባቢው ለዱር አራዊት ጥበቃና ልማት & ለሠፈራ ፕሮግራም ና ለአከባቢ ጥበቃና ልማት ምቹ ሲሆን በሰሜን ሸዋ ዞን የሚሸፍነው የደን ሀብት 8.78 በመቶ ብቻ ነው፡፡

አፍሮ አልፖይን እና ሰብ አፍሮ አልፖይን /Afro alpine and Sub-afro alpine) ተብሎ የሚጠራ እንዲሁም ባለሰፋፊ ቅጠል ደን /Broad leafed Forest/ የሚባል በሰሜን ሸዋ ዞን ባለመኖራቸው በዚህ ክፍል ውስጥ አልተገለጹም፡፡

ሰንጠረዥ 6 የሰሜን ሸዋ ዞን የተፈጥሮ እፅዋት ክፍፍል

የተፈጥሮ ዕፅዋት	በመቶኛ
አፍሮ አልፖይን እና ሰብ አፍሮ አልፖይን /Afro alpine and Sub-afro alpine)	0.00%
ኮኒፈረስ ደን /coniferous forest/	91.22%
ባለሰፋፊ ቅጠል ደን /Broad leafed forest/	0.00%
ደን ለበስ ሳቫና /Woodland savannah/	8.78%

1.6 የማዕድን ሀብቶች

ማዕድናት የተወሰነ የኬሚካላዊ ቅንብር ሲሆን እያንዳንዳቸው ከተወሰኑ የኬሚካል ንጥረ ነገሮች ድብልቅ የተሠሩ ናቸው፡፡ ማዕድናት የታዘዘ የአቶሚክ አደረጃጀት ያላቸው ሲሆን እያንዳንዱ ማዕድንናት ከሚያካትቱት ኬሚካላዊ ንጥረ ነገሮች ይመደባሉ። በዚህም በሰሜን ሸዋ ዞን የሚገኝ የማዕድን ክምችት በወረዳ በሚከተለው ሰንጠረዥ ቀርቧል፡፡

ሰንጠረዥ 7 ሰሜን ሸዋ ዞን የሚገኝ ማዕድን ክምችት በወረዳ

ተ.ቁ	የማዕድን ዓይነት	የሚገኝበት ወረዳ	የክምችት መጠን
1	ጀሶ ድንጋይ	በጅማ ወንጭት ወንዞች አካባቢ መርሃቤቴ ፤እንሳሮ፣ ሞርትና ጅሩ ፤ሀ/ማሪያም	በብዙ ሚሊዮን ቶን የሚገመት
2	ሲልክ ሳንድ	ሰ/ሸዋ ጀማ ወንዝ አካባቢ መርሃቤቴ፤እንሳሮ እና ሚዳ ወረሞ	በጥናት ላይ ያለ
3	ሸክላ አፈር /ከለተይ/	የዞናችን ሁሉም አካባቢዎች	በሚፈለገው መጠን ይገኛል
4	ኖራ ድንጋይ	በመርቤቴ፣ሚዳወረሞ፣ እንሳሮ ፣ሞረትና ጅሩ በጀማና ወንጭት ወንዞች አካባቢ	በብዙ ሚሊዮን ቶን የሚገመት
5	የድንጋይ ከሰል	ባሶናወራና( ሙሽ) እና አንኮበር	0.3 ሚሊዮን ቶን
6	ብረት	ግሼ፤ባሶናወራና(ሙሽ) እና አንኮበር	አይወቅም
7	ቀይ አሸዋ	ምንጃር	መጠኑ የማይታወቅ
8	የሙቅ ዉሃ ጂኦተር ማል ክምችት	ሸዋሮቢት	አይታቅም
9	የማዕድን ውሃ ክምችት	ደ/ብርሃን፤ አን/ጠራ፤ ሸዋሮቢት እና በብዙዎች ደጋማ ወረዳዎች	በበቂ መጠን
10	ፑሚስ/ባሃ ድንጋይ/	ምንጃር ሸንኮራ አካባቢ	በብዙ ሚሊዮን ቶን የሚገመት
11	ኢግንም ብራይት	በብዙዎቹ ወረዳዎች	መጠነ ሰፊ ክምችት
12	ግራናይት	ደ/ብርሃንና በዙሪያው	በአስተማማኝ የክምችት መጠን የሚገመት
13	ዶሎማይት	ምንጃር ፣መ/ቤቴ እና እንሳሮ	በጥናት ላይ ያለ
14	ኦፓል	ጣርማበር ፣ኢፍራታናግድም እና መንዝ ማማ	በጥናት ላይ ያለ
15	አምበር	መንዝ ማማ	በጥናት ላይ ያለ

1.7 የእምነት አወቃቀ

ሰንጠረዥ 8 የሰሜን ሸዋ ዞን ህዝብ የእምነት ስብጥር በመቶ

የሀይማኖት ስብጥር	በመቶኛ
ኦርቶዶክስ	94.71
ፕሮቴስታንት	0.35
ካቶሊክ	0.01
ሙስሊም	4.91
ባህላዊ	0.01
ሌሎች	0.01

ምንጭ፡-ማዕከላዊ ስታስቲክስ ኤጀንሲ

1.8 የብሄር ስብጥር

ሰንጠረዥ 9 የሰሜን ሸዋ ዞን ህዝብ የእምነት ስብጥር በመቶኛ

የብሄር ስብጥር	በመቶኛ
አማራ	96
ኦሮሞ	2
አርጎባ	2